مقدمه:

مدل شایستگی مدیرراه که با هدف توسعه‌ی شایستگی‌های رهبری و مدیریت آن را طراحی کردم، دارای 3 بخش اصلی و مجموعه‌ای از شایستگی‌ها است. در این مقاله شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک (Strategic thinking & Planning) از گروه شایستگی‌های حرفه‌ای را به شما معرفی می‌کنم. همچنین 12 توصیه‌ی کاربردی و خلاقانه برای شما نوشتم، تا با کمک آن‌ها سطح این شایستگی را در خودتان توسعه دهید.

هدف من از نوشتن این مقاله آشنایی سریع شما با شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک است. بنابراین از توضیحات طولانی پرهیز نمودم. در آینده‌ی نزدیک می‌توانید با مقالاتی که در زمینه‌ی این شایستگی منتشر خواهد شد، با جزئیات بیشتر آن آشنا شوید.

تعریف شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک

شایستگی‌های رهبری و مدیریت مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های ضروری مدیران، برای اداره یک شغل مدیریتی یا مدیریت سازمان و همچنین نفوذ بر کارکنان است.

در این بین شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک که یکی از شایستگی‌های حرفه‌ای است، به توانایی دیدن تصویر بزرگ، پیش بینی تحولات آینده و تدوین برنامه‌ها و استراتژی‌های موثر برای دستیابی به اهداف بلندمدت اشاره دارد.

افراد دارای شاخص‌های مثبت و منفی در شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک

برای توسعه‌ی شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک در خودتان ابتدا لازم است با ویژگی‌های فردی که دارای سطح خوبی از این شایستگی است و فردی که سطح خوبی در این شایستگی ندارد، آشنا شوید. به همین دلیل در جدول زیر شما را با این ویژگی‌های مثبت و منفی آشنا می‌کنم.

جدول شاخص‌های مثبت و منفی شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک

شاخص‌­های مثبت: فردی که دارای این شایستگی است ....

  • چشم‌اندازی واضح و قانع کننده از آنچه می‌خواهد در آینده به دست آورد، دارد. او می‌تواند فراتر از موانع را ببیند و روی اهداف بلند مدت تمرکز کند.
  • مسائل استراتژیک، فرصت‌ها و ریسک‌ها را شناسایی می‌کند.
  • به وضوح بین استراتژی سازمان و اهداف واحد ارتباط برقرار می‌کند (در توسعه استراتژی­‌ها برای دستیابی به اهداف فعال است).
  • می‌تواند چشم‌انداز و اهداف خود را به وضوح بیان، و دیگران را تشویق کند تا در جهت یک هدف مشترک کار کنند.
  • حس اشتیاق نسبت به توجه به احتمالات آینده (پیش‌­بینی آینده و سناریوهای ممکن) را به دیگران منتقل می‌کند.
  •  انعطاف پذیر است و می‌تواند برنامه‌ها و استراتژی‌های خود را متناسب با شرایط تنظیم کند. او می‌تواند موانع احتمالی را پیش‌بینی کند و برنامه‌های اضطراری داشته باشد.

شاخص‌های منفی: فردی که این شایستگی را ندارد ....

  • بیشتر بر روی جزئیات تمرکز می‌کند و در آن گرفتار می‌شود.
  • نمی‌تواند نیازهای آینده را پیش‌بینی کند.
  • دید کوتاه مدت دارد و بیشتر بر اهداف کوتاه مدت تمرکز می‌کند.
  • به روشی محدود فکر می‌کند.
  • برای تشویق دیگران به جهت‌گیری استراتژیک، تلاش کمی می‌کند.

12 توصیه‌ی کاربردی برای توسعه‌ی شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک

 

1- اطمینان حاصل کنید که از بیانیه‌های مأموریت و چشم‌انداز واحد خود و سازمان (به عنوان یک کل) مطلع هستید. بدون این درک، احتمالاً برای شما دشوار است که بتوانید استراتژی­‌های مناسبی را که با استراتژی‌های سازمان تناسب دارد تنظیم کنید.

2- واحد خود را به طور کامل بشناسید، از جمله تاریخچه آن و چگونگی تأثیر آن بر عملکرد فعلی، محصولات یا خدمات آن، ساختار سازمانی و میزان تخصیص کارکنان، منابع مالی و فناوری آن. همچنین باید سعی کنید از وضعیت فعلی، پیشرفت‌های احتمالی آینده و وضعیت در مقایسه با سایر واحدها، خط مشی پرسنلی آن در رابطه با استخدام، توسعه و برنامه‌ریزی جانشینی، و تصویر عمومی و روابط اجتماعی آن مطلع شوید. به طور مشابه، می‌توانید واحدهای دیگر در سازمان را مطالعه کنید تا ببینید واحد شما چه تفاوتی با آن‌ها دارد.

3- اطمینان حاصل کنید که برنامه‌های بلند مدت و آینده واحد خود را درک کردید. با مدیر خود در مورد اهدافی که درگیر آن هستند و نحوه دستیابی به آن‌ها صحبت کنید. در نهایت، این موارد را با تیم خود در میان بگذارید و اقداماتی را که واحد و سازمان به طور کلی در نظر دارد انجام دهد، مشخص کنید.

4- برای بحث با همکاران در مورد مسائل کلیدی که بر واحد شما و سازمان تأثیر می‌گذارد، وقت بگذارید. مهم است سعی کنید یک رویکرد جامع داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که طیف گسترده‌ای از عوامل را در نظر می‌گیرید، به عنوان مثال عوامل سیاسی یا اقتصادی.

5-  هر مقاله مرتبط با کار خود را از یک روزنامه یا مجله تجاری انتخاب کنید و با دوستی که فکر می‌کنید یک متفکر استراتژیک است، در خصوص آن بحث کنید. سعی کنید روی روشی که او با موضوع برخورد می‌کند، تمرکز کنید.

6- شش مشکل مهمی که در حال حاضر در محل کار با آن مواجه هستید را فهرست کنید و برای هر مشکل سعی کنید دلایل اصلی را شناسایی و همچنین تعیین کنید که آیا انجام یک اقدام خاص می‌تواند بر چندین مشکل تأثیر بگذارد یا خیر.

7- این مهم است که به استراتژی‌های سازمان‌های خارج از سازمانتان علاقه‌مند شوید. سعی کنید روابط و آشنایان کلیدی را انتخاب کنید که می‌توانید با آن‌ها در مورد عوامل مؤثر بر تفکر استراتژیک کارفرمایان در سایر سازمان‌ها صحبت کنید. ببینید آیا می‌توانید تعیین کنید که چه چیزی باعث تفاوت بین سازمان‌های بیشتر و کمتر موفق می‌شود.

8- سعی کنید با پاسخ دادن به هر پرسش­نامه‌­ای که به موضوعات استراتژیک مربوط می‌شود و از شما خواسته می­‌شود آن را تکمیل کنید، در تدوین اسناد خط مشی مشارکت کنید.

9- یک چشم‌انداز بلندمدت برای زندگی شخصی­تان ایجاد کنید: به این فکر کنید که می‌خواهید در 5، 10 یا 20 سال آینده کجا باشید و برای رسیدن به آن، چه قدم‌هایی باید بردارید.

10- از گذشته بیاموزید: موفقیت‌ها و شکست‌های گذشته را مرور کنید تا الگوها و درس‌های آموخته شده را شناسایی کنید. از این اطلاعات برای تدوین استراتژی‌ها و تصمیم‌گیری‌های آینده خود استفاده کنید.

11- در خصوص روندهای صنعت، فناوری‌های نوظهور و سایر عواملی که ممکن است بر آینده سازمان شما تأثیر بگذارد، به روز باشید. این می‌تواند به شما کمک کند تا چالش‌ها و فرصت‌های بالقوه را پیش‌بینی کنید.

12- به طور مداوم مهارت‌های خود را در زمینه‌هایی مانند تجزیه و تحلیل داده‌ها، تفکر انتقادی و ارتباطات توسعه دهید. این می‌تواند به شما کمک کند تا به یک متفکر استراتژیک موثرتر تبدیل شوید.

جمع‌بندی:

در این مقاله شما با شایستگی تفکر و برنامه‌ریزی استراتژیک آشنا شدید. همچنین متوجه شدید افرادی که سطح خوبی در این شایستگی دارند و برعکس، چه ویژگی‌هایی دارند. حال با 12 توصیه‌ی کاربردی که برایتان ذکر کردم می‌توانید سطح خود را در این شایستگی توسعه دهید. پس از همین امروز شروع کنید.

مجتبی رفیعی سیاوشکلائی

پیشنهاد ما برای مطالعه بیشتر

  • این تصویر در مورد استیو جابز است. 7 تجربه بزرگ در زندگی از زبان استیو جابز
  • برنامه ریزی و سازماندهی شایستگی برنامه‌ریزی و سازماندهی و 12 راهکار ارتقاء آن
  • دانلود رایگان: "کارت رهبری" و "21 نکته مدیریتی" (فرصتی برای خودارزیابی و توسعه مدیران)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *