مقدمه:

مدل شایستگی مدیرراه که با هدف توسعه‌ی شایستگی‌های رهبری و مدیریت آن را طراحی کردم، دارای 3 بخش اصلی و مجموعه‌ای از شایستگی‌ها است. در این مقاله شایستگی توانمندسازی دیگران (Empowering others) از گروه شایستگی‌های حرفه‌ای را به شما معرفی می‌کنم. همچنین 8 توصیه‌ی کاربردی و خلاقانه برای شما نوشتم، تا با کمک آن‌ها سطح این شایستگی را در خودتان توسعه دهید.

هدف من از نوشتن این مقاله آشنایی سریع شما با شایستگی توانمدسازی دیگران است. بنابراین از توضیحات طولانی پرهیز نمودم. در آینده‌ی نزدیک می‌توانید با مقالاتی که در زمینه‌ی این شایستگی منتشر خواهد شد، با جزئیات بیشتر آن آشنا شوید.

تعریف شایستگی توانمندسازی دیگران

شایستگی‌های رهبری و مدیریت مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های ضروری مدیران، برای اداره یک شغل مدیریتی یا مدیریت سازمان و همچنین نفوذ بر کارکنان است.

در این بین شایستگی توانمندسازی دیگران که یکی از شایستگی‌های حرفه‌ای است، به فرآیند اعطای اختیار، منابع و استقلال به کارکنان برای تصمیم‌گیری و انجام اقداماتی اشاره دارد که مستقیماً بر کار آن‌ها تأثیر می‌گذارد. به کارکنان توانمند معمولاً مسئولیت، قدرت تصمیم‌گیری و کنترل بیشتری بر فرآیندهای کاری خود داده می‌شود که می‌تواند رضایت شغلی، انگیزه و بهره‌وری آن‌ها را بهبود بخشد.

افراد دارای شاخص‌های مثبت و منفی در شایستگی توانمندسازی دیگران

برای توسعه‌ی شایستگی توانمندسازی دیگران در خودتان ابتدا لازم است با ویژگی‌های فردی که دارای سطح خوبی از این شایستگی است و فردی که سطح خوبی در این شایستگی ندارد، آشنا شوید. به همین دلیل در جدول زیر شما را با این ویژگی‌های مثبت و منفی آشنا می‌کنم.

جدول شاخص‌های مثبت و منفی شایستگی توانمندسازی دیگران

شاخص‌­های مثبت: فردی که دارای این شایستگی است ....

  • مسئولیت محول می‌کند، انتظارات را روشن می‌کند و به کارکنان در زمینه‌های مهم کارشان استقلال می‌دهد.
  • کارکنان را در تصمیم‌گیری­‌هایی که بر کار آن‌ها تأثیر می‌گذارد، مشارکت می­‌دهد.
  • کارکنان را تشویق می‌­کند تا اهداف چالش برانگیز تعیین کنند.
  • کارکنان را برای دستیابی به نتایج مرتبط با مسئولیت خود، مسئول می‌داند.
  • واقعاً برای نظرات و تخصص همه­‌ی کارکنان ارزش قائل است.
  • قدردان کارکنان است و آن را به شکل عملی نشان می‌دهد. به دستاوردها و تلاش‌ها هم پاداش می‌دهد.

شاخص‌های منفی: فردی که این شایستگی را ندارد ....

  • مسئولیت‌ها را برای خود نگه می‌دارد.
  • بدون استقلال دادن، تکالیف و وظایف را ارجاع می‌دهد.
  • برای شفاف شدن مسیر جهت­‌دهی لازم را به کارکنان ارائه نمی‌­دهد.
  • حس و انگیزه‌­ی ابتکار عمل را در کارکنان از بین می‌برد.
  • شخصاً بیش از حد بار و فشار کاری می­‌پذیرد.
  • فقط در صورت لزوم مشورت می‌کند.
  • در جذب افراد ناکام است.
  • خود را ضروری self-indispensable می‌­داند (یعنی اگر شما این ویژگی را دارید، در موضوع خاصی یک مرجع هستید. این شما را غیر قابل تعویض می‌کند).

8 توصیه‌ی کاربردی برای توسعه‌ی شایستگی توانمندسازی دیگران

1- چگونه با تفویض اختیار با دیگران برخورد می‌کنید؟ در این خصوص با مدیر خود صحبت کنید و از او بخواهید شما را راهنمایی کند که چطور کمتر یا بیشتر می‌توانید تفویض کنید.

2- برای تجزیه و تحلیل و تأمل در مورد هر یک از اعضای تیم خود وقت بگذارید. هر فرد را در نظر بگیرید و سهم او در تیم را با توجه به عملکردش، نگرش‌هایش، پتانسیل احتمالی و روابط او با دیگران بنویسید.

3- برای صحبت با کارکنان­تان و یافتن نوع وظایفی که انجام می‌دهند و دوست دارند انجام دهند وقت بگذارید. بررسی کنید که چگونه کارهایی که دوست دارند انجام دهند با مسئولیت‌های فعلی شما مطابقت دارد و برخی از این وظایف را به افراد مناسب واگذار کنید. از اختصاص دادن تمریناتی که صرفاً جمع‌آوری اطلاعات است به زیردستان خودداری کنید.

4- یک مشکل دشوار را که در حال حاضر بر کارکنان شما تأثیر می‌گذارد، شناسایی کنید. به جای اینکه راه‌­حل­‌ها را خودتان بگویید، تیم خود را تشویق کنید تا راه حل‌های بالقوه ایجاد کنند. با مشارکت دادن آن‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری و اجرای مناسب‌ترین راه‌­حل، آن‌ها را در کل فرآیند مشارکت دهید.

5-  دو لیست موازی از وظایف و اهداف کاری فعلی خود تهیه کنید و یک لیست را “حفظ” و دیگری را “معامله” نام­گذاری کنید. سعی کنید مطمئن شوید فقط کارهایی که فکر می‌کنید کاملاً ضروری هستند که خودتان انجام دهید، در لیست “حفظ” نگهداری شوند. سپس بر تفویض یا واگذاری مجدد وظایف به افراد مناسب (از لیست معامله) تمرکز کنید. همچنین مهم است که مطمئن شوید به افراد مسئولیتی می‌دهید که می‌توانند با آن کنار بیایند.

6- سعی کنید خود را تحت فشار قرار دهید تا در فعالیت‌های خارج از سازمان که در آن باید وظایف را به طور مؤثر تفویض کنید، نقش‌هایی را به عهده بگیرید.

7- فهرستی از وظایف خود در سازمان که می‌تواند به افراد دیگر محول شود، تهیه کنید. سعی کنید به نکات زیر فکر کنید:

  • کدام بخش از کار خود را باید خودتان انجام دهید؟
  • کدام بخش از کار شما را شخص دیگری می‌تواند انجام دهد؟
  • چه کسی می‌تواند از این فرصت واگذاری وظیفه استفاده کند؟
  • چقدر باید به آن شخص اختیار تصمیم‌گیری بدهید؟ (شخص مورد نظر ممکن است بیش از آنچه فکر می‌کنید توانایی تصمیم‌گیری داشته باشد. به یاد داشته باشید که سعی کنید به فرد احساس مالکیت وظیفه را بدهید).
  • به کارکنان خود اجازه دهید در جلسات در جای شما بایستند (حق اظهارنظر روی موضوعات مثل یک مدیر داشته باشند). این یکی از راه‌های افزایش مسئولیت و استقلال است.
  • اگر باید عملکرد زیرِ سطح استاندارد را با کارکنان خود مرور کنید (در مورد عملکرد پایین کارکنان با آن‌ها صحبت کنید)، مطمئن باشید که این فرد واقعاً استانداردهای مورد انتظار عملکرد را درک می‌کند. این به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید هر یک از اعضای تیم مسئول عملکرد خود است.

8- محیطی ایجاد کنید که ارتباط باز را تشویق کند. کارمندان خود را تشویق کنید تا ایده‌ها، نگرانی‌ها و بازخوردهای خود را به اشتراک بگذارند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس ارزشمندی و احترام کنند و همچنین بینش‌های ارزشمندی را در مورد دیدگاه‌ها و تجربیاتشان به شما ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

در این مقاله شما با شایستگی توانمندسازی دیگران آشنا شدید. همچنین متوجه شدید افرادی که سطح خوبی در این شایستگی دارند و برعکس، چه ویژگی‌هایی دارند. حال با 8 توصیه‌ی کاربردی که برایتان ذکر کردم می‌توانید سطح خود را در این شایستگی توسعه دهید. پس از همین امروز شروع کنید.

مجتبی رفیعی سیاوشکلائی

پیشنهاد ما برای مطالعه بیشتر

  • برنامه ریزی و سازماندهی شایستگی برنامه‌ریزی و سازماندهی و 12 راهکار ارتقاء آن
  • دانلود رایگان: "کارت رهبری" و "21 نکته مدیریتی" (فرصتی برای خودارزیابی و توسعه مدیران)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *