18  توصیه‌ی کاربردی برای توسعه‌ی شایستگی مسئولیت پذیری

1- از مدیر یا یکی از همکاران خود بخواهید جنبه‌ای از کار واحد شما را که می‌تواند بهبود یابد را شناسایی کند. تا حد امکان ایده‌هایی پیدا کنید که می‌تواند کیفیت و استانداردها را در این زمینه افزایش دهد و امکان سنجی انجام آن ایده‌­ها را با مدیر خود در میان بگذارید.

2- در جلسه بعدی واحد خود، همه‌­ی اعضاء را بر روی زمینه‌هایی متمرکز کنید که کیفیت در آن‌ها می‌تواند بهبود یابد. دو یا سه مورد از آن‌ها را انتخاب کنید و در مورد برنامه‌های عملی برای افزایش استانداردها توافق کنید. در جلسات بعدی، از این برنامه‌ها برای بررسی موفقیت خود استفاده کنید.

3- پروژه‌ای که احساس می‌کنید نتیجه رضایت بخشی ندارد را در نظر بگیرید و با یک مربی در خصوص آن بحث کنید. به آنچه می‌توانستید به دست آورید نگاه کنید و به این فکر کنید که چه کارهایی را می‌توانستید متفاوت انجام دهید تا نتیجه بهتری حاصل شود.

4- با در نظر گرفتن منابع استفاده شده، هزینه‌ها، مقیاس‌های زمانی و نتیجه نهایی، پروژه­‌ی اخیر را به طور انتقادی بررسی و/یا ارزیابی کنید. نتایج را با پیش بینی‌های اولیه تطبیق دهید و در مورد زمینه‌هایی برای بهبود احتمالی فکر کنید.

5- اگر متوجه شدید که از یک کار یا مساله (مشکل) اجتناب می‌کنید، فهرستی از دلایل آن تهیه و سپس سعی کنید هر بار با آن‌ها مقابله کنید.

6- با حمایت مدیر خود، پروژه یا محدوده کاره­ایی را بررسی کنید که در آن دستیابی به هدف برای شما چالش برانگیز باشد. مهم است که عملکرد خود را به طور انتقادی با پرسیدن سؤالاتی نظیر این سوال بررسی کنید: “برای اطمینان از دستیابی به هدف نهایی چه کاری را می توانستم متفاوت انجام دهم؟”

7- سعی کنید چالش‌ها و شکست‌هایی را انتخاب کنید و آن‌ها را از منظر حل مسئله ببینید، یعنی به دنبال راه حل باشید، نه تمرکز بر مشکلات و چرایی آن. اگر هم به دنبال “چرایی” هستید باید به دنبال رسیدن به علت اصلی و رفع ریشه‌ای مساله باشید نه چیز دیگری.

8- برای فهرست کردن موقعیت‌هایی که احساس می‌کنید به دلیل شکست‌ در آن‌ها، به اهداف خود نرسیدید، وقت بگذارید. با یک مربی بحث کنید که چگونه باید آن‌ها را مدیریت می‌کردید و برای رسیدن به اهداف خود چه کارهای متفاوتی می‌توانستید انجام دهید.

9- بررسی کنید که در خصوص نحوه‌­ی کنار آمدنتان با شکست­‌ها و ناامیدی­‌ها و میزان پشتکارتان برای رسیدن به اهداف، چگونه می‌توانید از مدیر یا همکاران خود بازخورد دریافت کنید. سپس بازخورد بگیرید.

10- برای بررسی دقیق نحوه‌­ی مدیریت زمان خود وقت بگذارید. این امکان وجود دارد که شما زمان خود را صرف کارهای معمولی و تکراری می‌کنید که شما را از اهداف اصلی خود دور می‌کند. اگر چنین است، سعی کنید برخی از جنبه‌های کار غیر ضروری خود را به کارکنانتان محول کنید. ممکن است به راه هایی فکر کنید که با استفاده از آن‌ها روزی نیم ساعت به زمان مفید خود اضافه کنید.

11- سعی کنید از قبل برنامه‌ریزی کنید تا با تعیین ضرب الاجل‌های عملی، تفویض اختیار و تأمین منابع کافی پروژه‌ها، احتمال ایجاد استرس را کاهش دهید. مدیریت زمان به شیوه‌­ی مناسب، برای مدیریت استرس ضروری است.

12- به گروه‌های حرفه‌ای مرتبط با نقش یا حرفه خود بپیوندید و در آن شرکت کنید. در نشریات آن‌ها مشترک شوید و آن‌ها را بخوانید. پس از خواندن مقالات مناسب، آن‌ها را در بین سایر علاقه مندان پخش کنید.

13- مهم این است که دیگران هم ببینند و بدانند که شما با موفقیت کار می‌کنید. پس با اطمینان در مورد کار خود با مدیر یا همکاران خود صحبت کنید، بدون اینکه بیش از حد گستاخ باشید. مطمئن شوید که افراد متوجه می‌شوند که چقدر به کار خود افتخار می‌کنید و متوجه ایده‌ها و دستاوردهای شما می‌شوند.

14- با افزایش مسئولیت و چالش، به مردم اجازه دهید بفهمند چقدر انگیزه دارید. شما می‌توانید با مدیر خود جلسه‌ای ترتیب دهید تا در مورد اینکه آیا زمینه‌های مسئولیت دیگری وجود دارد که می‌توانید آن را به عهده بگیرید، بحث کنید. زمان و انرژی خود را به ایجاد یک برنامه‌­ی توسعه شخصی برای خود اختصاص دهید.

15- اگر سعی کنید از عواملی که باعث استرس شما می‌شود و واکنش‌های معمولی که به استرس دارید، آگاه شوید، ممکن است کمک کند تا یاد بگیرید که چگونه به طور مؤثرتر با آن کنار بیایید. لذا به موقعیت‌هایی در گذشته نزدیک فکر کنید که در آن استرس بی‌موردی را تجربه کردید. سپس یادداشت کنید، چه احساسی داشتید، چه چیزی در ذهن شما گذشته و چه کردید. ارزیابی کنید که آیا به موقعیت‌های استرسی مختلف واکنش مشابهی نشان می‌دهید و کدام یک از واکنش‌های شما مفید و کدام غیرمفید بوده است.

16- استرس گاهی اوقات می‌تواند ناشی از فقدان شایستگی مرتبط با شغلتان باشد که متعاقباً منجر به اضطراب می‌شود. لذا تعیین کنید، آیا زمینه‌هایی وجود دارد که کمبود مهارت یا دانش در ایجاد نگرانی یا احساسات منفی شما نقش دارد. اگر وجود دارد، مهم است که سعی کنید به این موارد بپردازید.

17- می‌توانید از همکاران یا دوستان خود بپرسید که آن‌ها چگونه توانایی شما را برای مقابله با فشار ارزیابی می‌کنند. از آن‌ها بخواهید به شما بگویند، چه اوقاتی خوب عمل می­‌کنید و چه اوقاتی خوب عمل نمی­‌کنید. وقتی در آینده تحت استرس هستید، سعی کنید با رفتارهای مثبت بیشتری پاسخ دهید.

18- برخی از افراد توجه به رژیم غذایی خود را به عنوان بخشی از یک حرکت کلی برای افزایش حرفه‌ای بودنشان مفید می‌دانند. یک برنامه غذایی متعادل به سلامت عاطفی شما و به حفظ سطح انرژی لازم برای مقابله موثر با موقعیت‌های سخت و چالش برانگیز کمک می‌کند.

جمع‌بندی:

در این مقاله شما با شایستگی مسئولیت­ پذیری آشنا شدید. همچنین متوجه شدید فردی که سطح خوبی در این شایستگی دارد و برعکس، چه ویژگی‌هایی دارد. حال با 18 توصیه‌ی کاربردی که برایتان ذکر کردم می‌توانید سطح خود را در این شایستگی توسعه دهید. پس از همین امروز شروع کنید.

مجتبی رفیعی سیاوشکلائی